Bilgisayar ağlarında oluşturulmak istenen ağın yapısına göre, ağ üzerinde kullanılacak olan cihazlara göre, bağlantı sayısı ihtiyacı veya ağ maliyetine göre çok çeşitli şekillerde ağ sistemleri kurulabilir. Bilgisayar ağ sistemlerinde genel olarak üç çeşit kablo kullanılır.
1- Koaksiyel kablo
o 10base5
o 10base2
2- Twisted pair kablo
o Unshilded Twisted Pair (UTP)
o Shilded Twisted Pair (STP)
3- Fiber optik kablo
Ağ sistemlerinde temel hedef en düşük maliyetle ihtiyaç duyulan ağ sistemini kurabilmektir. Evimizde kullandığımız bağlantılarda herhangi bir önem arz etmese de bir binanın tamamına veya bir kampüs alanına yapılacak olan kablolama maliyeti çok ciddi oranlarda değişebilir.
1.Koaksiyel Kablo
Koaksiyel kablo elektromanyetik kirliliğin yoğun olduğu ortamlarda düşük güçte sinyalleri iletmek için geliştirilmiş bir kablodur.
Merkezde iletken bakır, bakırın dışında da yalıtkan bir tabaka, tabakanın üzerinde alüminyum ya da bakır örgülü bir zırh ve en üstte yalıtkan bir kılıftan oluşur. Koaksiyel kablonun bu yapısı, merkezdeki iletken üzerinde taşınan sinyalin, elektriksel gürültülerden etkilenmesini önler.
Kullanım alanları, televizyon, telefon ağları ve yerel alan ağlarıdır. Bu kablolar uzun mesafeli telefon ağlarında uzun yıllar yaygın olarak kullanıldı ancak bu alandaki yerini fiber optik kablolar ve uydu sistemlerine bırakmıştır. Günümüzde en yaygın olarak televizyon ve kamera sistemlerinde kullanılmaktadır.
Koaksiyel kablo tipleri kendi RG kodlarına sahiptir. Koaksiyel kabloda bizim için önemli olan ve değişkenlik arz eden değer kablonun belirli bir uzunlukta elektrik akımına karşı gösterdiği dirençtir.
İki tip koaksiyel kablo vardır.
1- 10base5 (RG-8)(Kalın koaksiyel kablo)
2- 10base2 (RG-58)(İnce koaksiyel kablo)
2- Twisted Pair (Çift Bükümlü) Kablo
Bükümlü çift kablo telefon sistemlerinde de kullanılır. Bu tür kablolarda çıplak kabloların her biri bir yalıtım malzemesi (örneğin plastik) ile giydirilir ve kablolar çiftler halinde birbirine bükülür.
Bu şekildeki basit bükümler, çıplak kablonun ürettiği elektromanyetik alanın etkisini sınırlayıp diğer kablolarda parazit oluşumunu önleyerek, kablo çiftini elektromanyetik alanın etkisine karşı daha az duyarlı yapıp kabloyu ağda kullanıma uygun hale getirir.
2.1 Unshielded Twisted Pair (Kaplamasız çift bükümlü) Kablo
İçerisinde 4 çift bakır kablo bulunur. Kablo içindeki teller çiftler halinde birbirine dolanmıştır. Her çiftin bir ana rengi bir de “beyazlı” olanı vardır.
UTP kablolar, belirli bir mesafe için üzerinden geçirebilecekleri veri miktarına göre kategorilere ayrılırlar.
Categori 1: UTP tipi sadece ses taşıyan telefon standardı içindir.
Categori 2: 4 Mbps hızında veri taşımaya yönelik kablodur.
Categori 3: 10 Mbps hızında veri taşımaya yönelik kablodur.
Categori 4: 16 Mbps hızında veri taşımaya yönelik kablodur.
Categori 5: 100 Mbps hızında veri taşımaya yönelik kablodur.
CAT5 diye tabir ettiğimiz kablodur.
Categori 6: Kategori 5 kablosuna göre daha üstün bir üretim tekniği kullanılarak üretilmiş olması nedeniyle, 1000 Mbps hızında veri iletimine imkan tanır.
Categori 7: 1200 Mbps hızında veri iletimine imkan tanır.
2.2 Shielded Twisted Pair (Kaplamalı Çift Bükümlü) Kablo
Bükümlü çift kablonun metal koruyucu ile sarılmış haline Korumalı Bükümlü Çift Kablo denir. UTP kablodan tek farkı dışındaki korumasıdır. Bu sayede dış etkilerden etkilenmesi azalmış olur.
3. Fiber Optik Kablolar
Fiber optik, insanın saç teli kalınlığında ve çok hassas üretilmiş saf bir cam ip üzerinden ışığın iletilmesi prensibiyle çalışan bir sistemdir. Fiber, iletken olmadığı için elektriksel yalıtımın zorunlu olduğu yerlerde kullanılabilir. Düşük sinyal kayıpları nedeniyle fiber ile bakır kablolara göre daha yüksek hızlarda ve çok daha uzun mesafelerde veri aktarımı sağlar.
Işık olarak iletilen verilerin başka bir ortama alınması mümkün olmadığı için güvenlik seviyesi artmış bir sistemdir. Veri aktarımı ışık cam lifleri üzerinden ışık demeti biçiminde olmaktadır. Fiber bir kablodan bilgi çalmak çok daha zordur.
Tüm fiber teknolojileri veri alımı ve gönderimi için fiber’i çiftler halinde kullanır. Üreticilerde fiber kabloları bu şekilde üretmektedir. Bir fiber kablo temelde 3 kısımdan oluşur:
-Fiber Çekirdek: Veri iletiminin yapıldığı kısımdır.
-Cam Kaplama: Cam yapıya sahip olan ve asıl ışık iletkenini koruyan bu katman ışığın yanlış kırılma ve yansımalarına engel olur.
-Koruyucu kılıf: Tüm cam kısmı koruyan katmandır. Sert ve kolay esnemez yapısı ile içindeki camların zarar görmesine engel olur. Yani özellikle koruyuculuk ve gerektiğinde esneklik kazandırmaktadır.
Fiber kabloda normal ışık veya lazer kullanılabilir. Bu iki tip fiber tamamen farklı donanım kullanır. Işık sinyalleri yollamak için LED (Ligth Emitting Diot) kullanan fiber tipi multi-mode olarak adlandırılır ve en yaygın tiptir. Lazer ışığı kullanan single-mode fiber çok yüksek veri aktarım değerlerine ulaşabilmesine rağmen pahalı ekipmanı nedeniyle yaygın değildir. 2 Km’ye kadar uzayabilen geniş alanlarda, elektriksel sinyallerden etkilenmeden yüksek kapasiteli iletişim ortamı sağlamada kullanılır.
kaynak: http://www.muratyazici.com/